حکم کیل (قرآن)برای کیل و پیمانه در اسلام احکامی مشخص شده است که انسان باید در کیل و پیمانه رعایت عدالت را کند. ۱ - رعایت کیلرعایت عدالت در کیل و پیمانه واجب است و کسی که کیل و پیمانه می‌کند باد رعایت عدالت را بکند. «واوفوا الکیل اذا کلتم وزنوا بالقسطاس المستقیم ذلک خیر واحسن تاویل؛ و هنگامی که پیمانه می‌کنید، حق پیمانه را ادا نمایید، و با ترازوی درست وزن کنید! این برای شما بهتر، و عاقبتش نیکوتر است.». آخرین حکم در این آیه در رابطه با عدالت در پیمانه و وزن و رعایت حقوق مردم و مبارزه با کم‌فروشی است مى فرماید: (هنگامى که با پیمانه چیزى را مى سنجید حق آن را اداء کنید) (و اوفوا الکیل اذا کلتم).(و با میزان و ترازوى صحیح و مستقیم وزن کنید) (وزنوا بالقسطاس المستقیم ).(چرا که این کار به سود شما است ، و عاقبت و سرانجامش از همه بهتر است )) (ذلک خیر و احسن تاءویلا).نخستین نکته اى که باید در اینجا مورد توجه قرار گیرد این است که در قرآن مجید کرارا روى مساله مبارزه با کم فروشى و تقلب در وزن و پیمانه تکیه و تاکید شده است. ۲ - کیل در دین شعیبرعایت عدالت در کیل و پیمانه، در دین شعیب (علیه السلام) هم امری ضروری و واجب بوده است. «والی مدین اخاهم شعیبـا قال یـقوم... فاوفوا الکیل والمیزان ولا تبخسوا الناس اشیاءهم...؛ و به سوی مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، که جز او معبودی ندارید! دلیل روشنی از طرف پروردگارتان برای شما آمده است؛ بنابر این، حق پیمانه و وزن را ادا کنید! و از اموال مردم چیزی نکاهید! و در روی زمین، بعد از آنکه (در پرتو ایمان و دعوت انبیاء) اصلاح شده است، فساد نکنید! این برای شما بهتر است اگر با ایمان هستید!». «والی مدین اخاهم شعیبـا قال یـقوم اعبدوا الله ما لکم من الـه غیره ولا تنقصوا المکیال والمیزان... • ویـقوم اوفوا المکیال...؛ و بسوی «مدین» برادرشان شعیب را (فرستادیم)؛ گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که جز او،معبود دیگری برای شما نیست! پیمانه و وزن را کم نکنید (و دست به کم‌فروشی نزنید)! من (هم اکنون) شما را در نعمت می‌بینم؛ (ولی) از عذاب روز فراگیر، بر شما بیمناکم!• و ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت، تمام دهید! و بر اشیاء (و اجناس) مردم، عیب نگذارید؛ و از حق آنان نکاهید! و در زمین به فساد نکوشید!». «کذب اصحـب لـیکة المرسلین• اذ قال لهم شعیب الا تتقون•...• اوفوا الکیل ولا تکونوا من المخسرین؛ اصحاب ایکه (= شهری نزدیک مدین) رسولان (خدا) را تکذیب کردند،• هنگامی که شعیب به آنها گفت: «آیا تقوا پیشه نمی‌کنید؟!•...• حق پیمانه را ادا کنید (و کم فروشی نکنید)، و دیگران را به خسارت نیفکنید». شعیب نیز مانند سایر پیامبرانى که گوشه اى از تاریخشان در این سوره قبلا آمده است بعد از دعوت کلى خود به تقوى و اطاعت فرمان خدا، در بخش دوم از تعلیماتش روى انحرافات اخلاقى و اجتماعى آن محیط انگشت گذارد، و آن را به زیر نقد کشید، و از آنجا که مهمترین انحراف این قوم مرفه نابسامانیهاى اقتصادى ، و ظلم فاحش و حق کشى و استثمار بود، بیش از همه روى این مسائل تکیه کرد.نخست مى گوید: حق پیمانه را ادا کنید (کم فروشى ننمائید). (اوفوا الکیل ).و مردم را به خسارت و زیان میفکنید (و لا تکونوا من المخسرین ). ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکم کیل» |